Veraset ilamı ya da hukuk dilindeki diğer adıyla mirasçılık belgesi, murisin vefatı sonrasında geride bıraktığı malvarlığının kimlere ve ne oranda intikal edeceğini belirleyen resmi bir belgedir. Peki bu belge ne kadar sürede çıkar? Başvurulan kuruma, dosya durumuna ve çeşitli dış etkenlere göre değişmekle birlikte bu süre, aynı gün içinde de olabilir, birkaç haftaya da yayılabilir.
Bu yazıda veraset ilamı kaç günde çıkar, hangi kurumdan alınmalı, alınma süresi hangi etkenlere bağlıdır gibi sorulara ayrıntılı cevap vereceğiz.
Veraset İlamı Nedir? Ne İşe Yarar?
Veraset ilamı, murisin yasal veya atanmış mirasçılarını ve miras paylarını gösteren, sulh hukuk mahkemesi veya noter tarafından düzenlenen resmi belgedir. Bu belge olmadan mirasçılar şu işlemleri yapamaz:
- Tapu işlemleri (taşınmazın mirasçılara intikali)
- Banka hesaplarına erişim
- Sigorta poliçesi ödemeleri
- Araç devri
- Hisseli şirketlerde pay devri
- Veraset ve intikal vergisi işlemleri
Yani veraset ilamı, mirasla ilgili hemen her işlemin anahtarı niteliğindedir.
Veraset İlamı Nereden Alınır?
Veraset ilamı almak için iki hukuki yol mevcuttur:
- Noter Başvurusu
- Sulh Hukuk Mahkemesi Başvurusu
Her iki kurum da 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu kapsamında yetkilidir. Ancak tercih edilen yol, olayın durumuna göre değişmelidir.
Noterden Veraset İlamı Alınması
Noterlik Kanunu’na göre, eğer muris ve mirasçılar arasında soybağı açıkça nüfus kayıtlarında belirliyse, vasiyetname bulunmuyorsa ve mirasçılar arasında yabancı uyruklu biri yoksa, noterlikten veraset ilamı almak mümkündür.
Mahkemeden Veraset İlamı Alınması
Aşağıdaki durumlarda başvuru yalnızca sulh hukuk mahkemesine yapılmalıdır:
- Muris veya mirasçılar arasında soy bağı net değilse
- Vasiyetname mevcutsa
- Mirasçılardan biri yabancıysa
- Nüfus kayıtlarında eksiklik ya da çelişki varsa
Veraset İlamı Kaç Günde Çıkar?
1. Noterden Veraset İlamı Çıkma Süresi
Noterlerden alınan veraset ilamı genellikle aynı gün içinde verilir. Eğer belgeler eksiksizse ve sistemde sorun yoksa 15 ila 30 dakika içinde belge hazır hale gelir.
Avantajları:
- Randevu gerekmez
- Hızlı işlem yapılır
- E-Devlet bağlantısı sayesinde sorgulama yapılabilir (yalnızca mahkemeden alınan belgeler için)
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Nüfus kayıtlarınız eksiksiz olmalı
- Mirasçılar arasında yabancılık unsuru bulunmamalı
- Vasiyetname olmamalı
2. Sulh Hukuk Mahkemesinden Veraset İlamı Çıkma Süresi
Mahkeme süreci, notere kıyasla daha uzun ve resmi prosedürlere tabidir. Genellikle veraset ilamı:
- 1 ila 4 hafta içinde çıkar.
- Ancak karmaşık dosyalarda bu süre 2 aya kadar uzayabilir.
Süreyi Uzatabilecek Etkenler:
- Mirasçı sayısının çok olması
- Murisin farklı şehirlerde taşınmazlara sahip olması
- Gaiplik kararı gerektiren durumlar
- Vasiyetnamenin açılması ve değerlendirilmesi
- Mahkemenin yoğunluğu
- Evrak eksikliği veya yanlış başvuru
Veraset İlamı İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Veraset ilamı çıkarmak için aşağıdaki belgeler hazırlanmalıdır:
- Nüfus kayıt örneği (vukuatlı)
- Murise ait ölüm belgesi
- Kimlik fotokopisi
- Veraset ilamı başvuru dilekçesi (mahkemeye yapılacaksa)
- Varsa vasiyetname veya miras sözleşmesi
- Yabancı ülke belgeleri için noter onaylı Türkçe tercüme ve apostil
Eksiksiz belgelerle başvurmak, sürecin hızlanmasına ciddi katkı sağlar.
Veraset İlamı Talep Etme Süresine İlişkin Sınırlama Var mı?
Hayır, veraset ilamı talep etmek için bir zaman sınırı yoktur. Mirasçılar murisin ölümünden itibaren istedikleri zaman bu belgeyi alabilirler. Ancak veraset ve intikal vergisi açısından, ölüm tarihinden itibaren 1 ay içinde vergi dairesine bildirim yapılması gerekir. Bu da belgeyi vakitlice çıkarmayı zorunlu hale getirir.
E-Devlet Üzerinden Veraset İlamı Alınabilir mi?
Hayır, veraset ilamı e-Devlet üzerinden çıkarılamaz. Ancak, mahkeme tarafından verilen veraset ilamlarına e-Devlet > Veraset İlamı Sorgulama bölümünden erişilebilir. Noterlerce verilen belgeler sisteme işlenmediği için e-Devlet’te görünmez.
Veraset İlamı İptal Edilebilir mi?
Evet. Veraset ilamı kesin hüküm teşkil etmez. Yanlışlık, eksiklik veya mirasçılığın gizlenmesi (ketmi verese) gibi durumlarda iptal davası açılabilir. Bu dava, asliye hukuk mahkemesinde ve süresiz olarak açılabilir.
Veraset İlamı Almak İçin Avukat Gerekli mi?
Zorunlu değildir. Ancak şu durumlarda bir miras hukuku avukatından destek almak önemlidir:
- Vasiyetname bulunuyorsa
- Mirasçılar arasında ihtilaf varsa
- Yabancı uyruklu mirasçılar varsa
- Nüfus kayıtları hatalıysa
- Hisseli taşınmazlar veya şirket payları varsa
Veraset İlamı Sürecini Hızlandırmak İçin Öneriler
- Belgeleri eksiksiz ve doğru hazırlayın.
- Durumunuza uygun kurumu (noter ya da mahkeme) tercih edin.
- Süreci düzenli takip edin.
- Gerekiyorsa bir avukattan yardım alın.
Sonuç: Veraset İlamı Kaç Günde Hazır Olur?
| Başvuru Yolu | Ortalama Süre | Not |
|---|---|---|
| Noter | 15–30 dakika | Belgeler tam olmalı |
| Sulh Hukuk Mahkemesi | 1–4 hafta (bazı durumlarda 2 aya kadar) | Dosya karmaşıklığına bağlı |
Veraset ilamı, miras işlemleri açısından temel belgedir. Sürecin hızlı, doğru ve hukuka uygun şekilde yürütülmesi için dikkatli hareket edilmeli, gerekiyorsa uzman desteği alınmalıdır.