Tapu intikali, bir taşınmazın mülkiyetinin vefat eden kişinin yasal mirasçılarına geçirilmesini ifade eder. Bu işlem Türk Medeni Kanunu ve Tapu Kanunu çerçevesinde yürütülür. Miras kalan taşınmazların intikal ettirilmesi, mirasçının o mal üzerindeki tüm haklarının resmiyet kazanması bakımından oldukça önemlidir. Tapu intikal işlemleri hem hukuki hem de idari süreçlerden oluşur ve belirli belgelerin tamamlanması şarttır.
Miras İntikali Nedir ve Neden Önemlidir?
Miras intikali, vefat eden bir kimsenin adına kayıtlı taşınmaz malların, mirasçılarının üzerine geçirilmesi işlemidir. Bu işlemin yapılmasıyla birlikte mirasçılar söz konusu taşınmaz üzerinde hukuken mal sahibi haline gelir. İntikal yapılmadığı sürece, mirasçılar bu taşınmazla ilgili satış, bağış, ipotek, kiralama gibi hiçbir tasarruf işlemini gerçekleştiremezler.
Ayrıca, miras intikali yapılmadan önce taşınmaz üzerinde herhangi bir işlem yapılması da mümkün değildir. Tapu Sicil Müdürlüklerinde işlem başlatmak için belgelerin eksiksiz ibrazı ve prosedürlerin doğru şekilde uygulanması gerekmektedir.
Tapu İntikali İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Tapu intikal işlemleri için temin edilmesi gereken belgeler, işlemin özelliğine ve taşınmazın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki evraklar zorunludur:
1. Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi)
En temel belge veraset ilamıdır. Bu belge, mirasçıların kimler olduğunu ve her birinin miras paylarını gösterir. Sulh Hukuk Mahkemeleri ya da noterlerden alınabilir. Yurt dışında alınan veraset belgelerinin Türkiye’de geçerli sayılabilmesi için Türk Mahkemeleri tarafından onaylanması gerekir.
2. Kimlik Belgesi
İntikal işlemine taraf olacak tüm mirasçıların ve varsa temsilcilerin nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ibraz edilmelidir.
3. Tapu Senedi veya Ada/Parsel Bilgisi
İntikali yapılacak taşınmaza ait tapu senedi varsa sunulmalı, yoksa taşınmazın ada ve parsel bilgilerini içeren belge veya beyan yeterlidir.
4. Vekâletname veya Temsil Belgesi
İşlem bir temsilci aracılığıyla yapılacaksa, bu kişiye ait vekaletname, vasi kararı veya kayyım kararı gibi resmi belge sunulmalıdır.
5. Vesikalık Fotoğraf
Talepte bulunan mirasçıdan ve intikal yapılacak taşınmaz sayısı kadar 6×4 cm boyutlarında, son 6 ayda çekilmiş vesikalık fotoğraf istenir.
6. Zorunlu Deprem Sigortası (DASK)
Eğer taşınmaz bina vasfında ise, geçerli bir DASK poliçesi ibraz edilmelidir. Arsa veya tarla gibi yapısız taşınmazlar için bu zorunluluk aranmaz.
7. Vergi Evrakları
- Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi
- Veraset vergisinin ödendiğine dair makbuz
Vergi Dairesinden temin edilen bu belgeler Tapu Müdürlüğü’ne sunulmak zorundadır.
Tapu İntikal Başvurusu Nasıl Yapılır?
İntikal işlemleri, Web Tapu Sistemi üzerinden çevrim içi olarak başlatılabilir. Bu platformda mirasçılardan biri veya temsilcisi, gerekli belgeleri yükleyerek başvuru yapabilir. Tapu Müdürlüğü başvuruyu değerlendirir, ardından SMS yoluyla Döner Sermaye Ücreti ve randevu saati ile ilgili bilgi verir.
İlgili ücretin yatırılmasının ardından, belirtilen randevu saatinde Tapu Müdürlüğüne gidilerek imza süreci tamamlanır. Eğer tüm belgeler eksiksiz ve hukuka uygun ise, işlem kısa sürede sonuçlandırılır ve yeni tapu belgesi mirasçılar adına tescil edilir.
Tapu İntikalinde Harç ve Ücretler
Tapu intikal işlemlerinde harç ve ücret kalemleri şu şekildedir:
• Tapu Harcı
Miras yoluyla intikalde tapu harcı alınmaz. Ancak, elbirliği mülkiyetten paylı mülkiyete geçiş gibi işlemler yapılacaksa, işlem başına 55 TL harç tahsil edilir.
• Döner Sermaye Ücreti
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen tarife üzerinden ücret alınır. 2025 yılı itibarıyla bu ücret ortalama 700 – 900 TL arasında değişmektedir.
• Veraset ve İntikal Vergisi
Miras kalan malın değerine göre hesaplanan bu vergi, Vergi Dairesi tarafından tahsil edilir. Ödeme yapıldığına dair belge, Tapu Müdürlüğüne sunulmak zorundadır.
Mülkiyet Türüne Göre İşlem Farkları
• Elbirliği Mülkiyet
Mirasçıların taşınmaz üzerinde ortak mülkiyet hakkı vardır ancak hisseler belirli değildir. Taşınmazın herhangi bir tasarruf işleminde tüm mirasçıların rızası gerekir.
• Paylı Mülkiyet
Mirasçılar, miras payları oranında bağımsız hak sahibi olurlar. Paylı mülkiyette hissedar kendi payı üzerinde işlem yapabilir.
İntikal Yapılmazsa Ne Olur?
Tapu intikali gerçekleştirilmediği takdirde:
- Mirasçılar taşınmazla ilgili tasarruf yetkisi kullanamaz.
- Kira geliri elde edilemez, taşınmaz satılamaz.
- Vergi cezaları ve gecikme faizi doğabilir.
- 10 yıl boyunca işlem yapılmazsa, miras hakkı zamanaşımına uğrayabilir.
Bu nedenle, miras intikalinin vakit kaybetmeden yapılması önemlidir.
Avukat Desteği Gerekli Midir?
Tapu intikali, teknik bilgi gerektiren ve dikkatle yürütülmesi gereken bir süreçtir. Hatalı belge sunumu, eksik başvuru ya da hukuka aykırı bir işlem, işlemin reddine neden olabilir. Bu nedenle işlemleri daha güvenli ve hızlı yürütmek adına bir avukatın desteği tavsiye edilir.