Miras bırakanın vefatından sonra, mirasçılar bazen sadece mal varlığı değil aynı zamanda borçlar da devralabilirler. İşte bu nedenle Türk Medeni Kanunu, mirasçılara “reddi miras” hakkı tanımıştır. Ancak bu hak, süresiz bir şekilde kullanılabilecek bir yetki değildir. Kanun, mirasçıların mirası reddetme iradelerini belirli bir süre içinde bildirmelerini zorunlu kılmıştır. Bu süreye reddi miras süresi denir ve uyulmadığı takdirde miras kabul edilmiş sayılır.
Bu makalede, 2025 yılı itibariyle geçerli olan reddi miras süresi, sürenin başlangıcı, uzatılma ihtimalleri, istisnai durumlar ve hükmen redde ilişkin düzenlemeler ayrıntılı biçimde açıklanmıştır.
Reddi Miras Nedir?
Reddi miras, miras bırakanın borçlarının veya malvarlığının tamamını istemeyen mirasçının, bu mirası hukuken kabul etmediğini beyan etmesidir. Bu beyanın geçerli olabilmesi için:
- Yasal şekil kurallarına uygun olarak yapılması,
- Yetkili mahkemeye sunulması,
- Süresi içinde bildirilmesi gerekmektedir.
Reddi Miras Süresi Ne Kadardır?
Türk Medeni Kanunu’nun 606. maddesi, reddi miras süresini 3 ay (90 gün) olarak belirlemiştir. Bu süre hak düşürücü süre niteliğindedir. Yani bu sürenin kaçırılması halinde artık reddi miras hakkı ortadan kalkar, miras zımnen kabul edilmiş sayılır.
Reddi Miras Süresi Ne Zaman Başlar?
1. Yasal Mirasçılar İçin Süre Başlangıcı
Miras bırakanın ölüm tarihinin öğrenildiği gün, yasal mirasçılar açısından sürenin başlangıç tarihidir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir husus vardır: Mirasçının mirasçılık sıfatını daha sonra öğrendiğini ispat etmesi halinde süre bu yeni tarihten itibaren başlar.
Örnek: Kardeşi vefat eden bir kişi, ölümden haberdar değilse ve ölüm tarihini 10 gün sonra öğrenmişse, süresi bu tarihten itibaren işlemeye başlar.
2. Atanmış Mirasçılar İçin Süre Başlangıcı
Atanmış mirasçılar açısından süre, vasiyetnamenin mahkemece kendilerine tebliğiyle başlar. Bu durumda vasiyetnamenin açıldığı tarih değil, tebliğ tarihi esas alınır.
3. Terekenin Resmen Yazımı Halinde
Murisin mal varlığı karmaşık veya borç yükü fazlaysa, sulh hukuk mahkemesi tarafından resmi yazım işlemi başlatılabilir. Bu durumda reddi miras süresi, yazım işlemi sona erdikten ve bu durum mirasçılara bildirildikten sonra işlemeye başlar.
Reddi Miras Süresinin Özellikleri
- Şekli süre değildir; hak düşürücü süredir.
- Süre geçtikten sonra red beyanı yapılamaz.
- Mahkeme sürenin geçip geçmediğini re’sen (kendiliğinden) inceler.
- Sürenin ispat yükü mirasçıya aittir.
Reddi Miras Süresi Uzatılabilir mi?
Evet, Türk Medeni Kanunu’nun 615. maddesi gereğince, önemli nedenlerin varlığı halinde sulh hakimi reddi miras süresini uzatabilir. Ancak bu talebin:
- Gecikmeksizin yapılması,
- Önemli nedenin belgelendirilmesi gerekir.
Önemli nedenlere örnek:
- Hastalık
- Uzun süreli yurtdışında bulunma
- Doğal afet nedeniyle mahkemeye erişim zorluğu
Reddi Miras Süresi Kaçırılırsa Ne Olur?
Reddi miras süresi içinde işlem yapılmazsa:
- Mirasçı mirası kabul etmiş sayılır.
- Bu kabul, murisin tüm malvarlığına ve borçlarına ortak olma anlamına gelir.
- Zımni kabul, açık bir irade beyanı olmasa da reddi miras süresi içinde sessiz kalınmasıyla ortaya çıkar.
Reddi Miras Süresi Geçtikten Sonra Ret Mümkün mü?
Kural olarak hayır. Ancak mirasın hükmen reddi adı verilen bir istisna mevcuttur.
Hükmen Reddi Miras (TMK m. 605/2)
Eğer murisin ölüm tarihinde borçları, malvarlığını açıkça aşmışsa veya bu durum resmen belgelenmişse, mirasçıların ret beyanında bulunmasına gerek kalmadan miras reddedilmiş sayılır.
Hükmen reddi miras şartları:
- Terekenin borca batık olması
- Murisin iflas etmiş olması
- Alacaklılarca alınmış aciz belgesi bulunması
- Konkordato ilanı veya icra takiplerinin sonuçsuz kalması
Dikkat!
Hükmen red karinesiyle korunmak isteyen mirasçılar, murisin malvarlığıyla ilgili herhangi bir işlemde bulunmamalıdır. Aksi takdirde reddi miras hakkı düşer.
Reddi Miras Süresi Kimler İçin İşlemez?
Aşağıdaki durumlarda reddi miras hakkı kullanılamaz:
- Red süresi geçirilmişse
- Tereke mallarına tasarruf edilmişse
- Tereke malları gizlenmiş veya sahiplenilmişse
- Mirasçılık belgesi alınarak hak talep edilmişse
2025 Yılı Reddi Miras Masrafları
Yargı Harçları ve Dava Masrafları
- Sulh hukuk mahkemesine başvuru harcı: 63,90 TL
- Reddi miras davası açılması halinde gider avansı: ~500 TL
Avukatlık Ücretleri (2025 Tahmini)
- Asgari ücret tarifesine göre vekalet ücreti: 8.500 TL
- İstanbul Barosu tavsiye tarifesine göre: 12.000–20.000 TL arası
Reddi Miras Yapılmazsa Ne Gibi Sonuçlar Doğar?
- Miras kabul edilmiş sayılır.
- Murisin borçları mirasçının kişisel malvarlığına geçebilir.
- Alacaklılar, mirasçılara icra takibi başlatabilir.
- Mirasçılar, tereke borçları ile ilgili hukuki ve mali sorumluluk altına girer.